Scenario

Bij een Napoleontisch evenement dat verzorgd is door de NAN, slaan Napoleontische groepen uit binnen- en buitenland hun tentenkampen op binnen een gemeente en bepalen een weekend lang het straatbeeld van een stad of dorp. Hiervoor wordt een scenario geschreven in samenwerking met de organiserende partij. Hieronder vindt een beschrijving plaats van een scenario zoals deze in de meestal wordt uitgevoerd.

Een aantal belangrijke kenmerken uit het scenario:

• Opening
• Publiek maakt kennis met het fenomeen 'levende geschiedenis'
• Een grote veldslag

Opening van een evenement
De deelnemers aan een evenement arriveren, indien mogelijk, op de vrijdag. Ze hebben dan rustig de tijd om de kampementen op te bouwen. De tenten worden in twee rijen neergezet en vormen zo een 'straat', aan het eind van de 'straat' staat de officierstent en natuurlijk ontbreekt in een bivak het kampvuur niet. Hier warmt men zich tijdens de frisse avonduren en op de dag kookt men hierop het eten.

Op de vrijdagavond worden de eenheden die aan het evenement deelnemen voorgesteld aan het locale bestuur en de bevolking. In parade marcheren de troepen naar het plein waar ze door burgemeester en burgers van harte verwelkomt worden. De burgemeester heeft de gelegenheid om persoonlijk kennis te maken met de aanwezige troepen. Een korte inspectieronde toont hem de diversiteit van de aanwezige eenheden die in hun fel gekleurde uniformen in de houding staan. 
Een saluutschot gelost door artillerie of een salvo van musketvuur geven aan dat het evenement van start is. De klok is twee eeuwen teruggezet…

Publiek maakt kennis met het fenomeen 'levende geschiedenis'
De volgende ochtend om zeven uur slaat de tamboer reveille. Langzaamaan komt het kampleven weer op gang. De kampvuren worden weer opgestookt zodat het ontbijt en de koffie warm gemaakt kunnen worden.

Eieren, spek en brood vormen de basis voor een ochtend van exercities en patrouille lopen. Tijdens het ontbijt komen de eerste vroege bezoekers eens een kijkje nemen bij de soldaten. Verbaasd zien zij hoe de mannen en vrouwen op stro overnacht hebben in de witte katoenen tenten en zij zien hoe men het eten bereidt zoals dat ook 200 jaar geleden gebeurde.Na het ontbijt is er geen tijd om te rusten. Men hangt de uitrusting om, controleert de wapens nog eens en maakt zich op voor een mars. De commandanten geven met luide stem de bevelen, geheel in stijl zoals dat ook in de Napoleontische tijd werd gegeven.

Bij terugkomst in het bivak leggen de soldaten hun wapens weer af en men neemt de tijd om het toegestroomde publiek wat te laten zien van 'hun periode', hoe zij in de tenten slapen, hoe een wapen werkt, hoe men de patronen gevuld met zwartkruit klaarmaakt en ook de onderhoudszaken zoals het herstellen van de kleding.Tijdens de vrije uren hebben de manschappen niet hun prachtige uniformjassen aan, maar dragen zij een kwartiersjasje, de deftige shako is afgezet en men draagt een politiepet, of in het geval van de franse troepen, een bonnet de police of een pokalem.

De vele vragen van de grote en kleine bezoekers worden met veel plezier beantwoord. Een bezoekje aan een Napoleontisch bivak is een ware ontdekkingstocht terug in de tijd die altijd wel weer nieuwe vragen oproept. Het is een levend museum waar je mag vragen wat je wilt en de dingen ook kan aanraken, proeven en ruiken.

n de loop van de middag zullen de manschappen nog eens moeten aantreden voor exercities. Zo leren zij te marcheren, te manoeuvreren en te vuren. Gedisciplineerd volgen zij de bevelen op. Tegen een uur of zes zijn de meeste bezoekers weer huiswaarts gekeerd om te eten. Ook de soldaten nemen weer de tijd om te eten. De aardappelen zijn geschilt, de groenten schoongemaakt en de worst ligt al klaar. Dit alles wordt weer bereidt op het kampvuur. Het koken heeft de tijd nodig, maar dan smaakt stampot ook prima. In rijen staan de mannen te wachten met hun houten nap om hun portie eten te krijgen.

Na de afwas heeft men weer vrije tijd. Enkelen blijven in het bivak achter en zitten rond het kampvuur gezellig te keuvelen, maar er wordt vooral veel gezongen. De bezoeker die op dit late uur nog eens terugkeert naar het kamp ziet een vredig tafereel wat regelrecht op een schildersdoek geplaatst zou kunnen worden. De vuren geven een warm licht, de koffiepotten staan te pruttelen, een kaarslantaarntje voor de tent geeft een flauw schijnsel op de soldaat die moe al vroeg op de strozak is gaan liggen. Een paar van zijn maten zijn weer de stad ingegaan om daar gezellig in de kroegen de avonduurtjes door te brengen.

Gelijk de avond ervoor keren zij terug naar het tentenkamp om toch nog een paar uurtjes slaap te pakken voor de laatste dag van het weekend. Een dag vol actie…

De Veldslag

Wederom staat de tamboer om 7 uur klaar om met zijn tromgeroffel het bivak te wekken. In de ochtend worden er weer exercities gehouden en eventuele patrouilles er op uitgestuurd om te zien wat de 'vijand' in petto heeft voor die dag.

Na het middageten maakt men zich klaar voor het hoogtepunt van het weekend: de grote veldslag. De artilleriegroepen rijden hun kanonnen naar het slagveld. Daar worden de stukken in stelling gebracht.

De infanterietroepen hangen de gevulde patroontassen weer om, controleren of de vuursteen in het slot van het musket nog scherp genoeg is en wachten dan de bevelen af. Die bevelen laten niet lang op zich wachten, zij worden in lijn opgesteld en marcheren naar het slagveld. Daar worden de 'vijanden' aan weerszijden van het veld opgesteld. De markentsters mogen niet mee het veld op, zij blijven aan de rand van het veld en zorgen ervoor dat het publiek achter de afrastering blijft en niet tussen de vurende soldaten komen. Maar mocht er een soldaat neervallen dan staan zij direct aan zijn zijde om hem met wat sterke drank weer wat tot leven te brengen.

Het kanongebulder breekt los, de strijd is begonnen ! Over en weer braken de kanonslopen, met een stevige knal, grote wolken rook, die het zicht op het slagveld belemmeren. Dan komt de infanterie in actie. Zij beweegt zich tussen de kanonnen door en leveren een felle strijd. Commando's worden over het veld geschreeuwd. Er wordt gezocht naar zwakke punten in de 'vijandelijke' linie, aanvallen worden ingezet en waar nodig trekt men zich terug. Menige soldaat 'sneuvelt'. Zij liggen daar roerloos terwijl het gevecht om hun heen gewoon doorgaat.

Als de 'vijandelijke' soldaten zo'n gevallene passeren zullen zij het niet nalaten om te kijken of er nog wat te halen valt, kleding, horloges en vooral schoenen zijn zeer geliefd en neemt men mee.

Het publiek staat aan de kant van het veld en heeft een goed overzicht van de veldslag. Een commentator van de NAN geeft tekst en uitleg, zo weet het publiek wat er op het slagveld gebeurt. Ook de uniformen worden uitgelegd zodat de mensen weten wie de Franse troepen zijn en welke de Nederlandse, Duitse- en Engelse troepen zijn.

Na de slag, die zo'n twee uur kan duren, valt er een beslissing. Eén van de legers geeft zich over. De gesneuvelden komen weer tot leven en voegen zich weer bij hun eigen troepen. De troepen stellen zich weer op. Het publiek krijgt een eregroet door het presenteren van het musket als dank voor hun aandacht en applaus.

Daarna defileren de eenheden langs het publiek van het veld af, terug naar het plein waar zij naast elkaar opgesteld worden. De burgemeester krijgt de 'sleutel van de stad' weer in zijn hand en zo komt er een officieel einde aan een tweedaagse Napoleontische bezetting van de gemeente. In mars gaat het weer terug naar het bivak. Gezamenlijk worden de kampementen weer opgebroken. De tenten gaan neer, het stro wordt bij elkaar geharkt, de vuren gedoofd en alle rommel keurig netjes in vuilniszakken bij elkaargezet om later door de gemeente te worden opgeruimd.

Een paar uur later zijn het alleen restantjes stro en wat snippers papier van de musketpatronen, die herinneren aan het kampement en de felle strijd die geleverd is. Maar in gedachte zal het evenement niet snel vergeten worden.